Schrijven. We hebben het allemaal geleerd op school. Eerst de techniek, daarna de inhoud. Zelf woordjes maken, zinnen knutselen en verhalen schrijven. Het begon eenvoudig, het werd steeds moeilijker. Niet omdat dat hoeft, trouwens. Wel omdat we het zelf steeds moeilijker gemaakt hebben. En dat is jammer. Taal is, mede daardoor, voor veel mensen een communicatief struikelblok geworden. De zinnen zijn zo lang, de woorden soms zo moeilijk, je hebt niet eens zin om eraan te beginnen.
Waar kinderen in korte zinnen nog precies opschrijven wat ze bedoelen te zeggen, lijken volwassenen een wedstrijd aan te gaan wie het ingewikkeldste kan doen. Waarom weet ik niet precies, maar ambtenaren spannen wat dat betreft vaak de kroon. Alsof ze duidelijk willen maken aan de lezer dat ze wel namens de overheid spreken. En dat valt niet te onderschatten…
Ook in andere sectoren komen we het trouwens tegen. Laat politieagenten maar eens los. Of bouwers. Als bouwers even niet bouwen, maar een aanbesteding moeten schrijven bijvoorbeeld. Of een brochure. Dan verlaten ze ineens de taal die ze kennen en gaan ze praten én schrijven in zinnen waarvan aan het begin nog niet duidelijk is óf en zo ja wanneer daar een einde aan komt. Mits, welke, echter, de bouwers vallen van de ene bijzin in de andere. Waarom? Tja, om ‘officieel’ over te komen? Of misschien omdat ze denken dat de kwaliteit van hun bouwwerk bepaald wordt door de complexiteit van hun geschriften.
Makkelijk en begrijpelijk schrijven niet van deze tijd?
Makkelijk en begrijpelijk schrijven is niet meer zo van deze tijd, lijkt het wel eens. Wie praat zal zelden het woord ‘bewerkstelligen’ gebruiken. Maar kijk eens in documenten… Schrijvers hebben vaak niet in de gaten dat door het gebruik van dit soort woorden een tekst onleesbaar wordt. En lekker lezen begint toch echt bij lekker schrijven. Pleit ik dan voor het schrijven van spreektaal? Ehhh, ja, waarom niet? Blijkbaar is ooit bedacht dat je spreektaal niet moet schrijven. Ik vind het flauwekul. Tenminste als je er van uitgaat dat je wel nadenkt voor je spreekt, maar dat mag ik hopen. Denk dus na voordat je schrijft, maar ga niet nodeloos ingewikkeld doen.
Formele taal ís gewoon ingewikkeld. Onzin! Advocaten, rechters, deurwaarders, noem maar op. Allemaal hebben ze op hun school geleerd dat ze ingewikkeld moeten schrijven. Ze trapten erin toen hun docenten vertelden dat dat juridisch belangrijk was. Kul! Ook mensen in juridische beroepen kunnen best makkelijk en begrijpelijk schrijven. Alhoewel waarschijnlijk wel een cursusje nodig is voor de meest vastgeroeste types. Maak geen zinnen van acht regels, vermijd files van bijzinnen en realiseer je dat woorden en begrippen die jezelf misschien dagelijks gebruikt, voor anderen volledig onbekend zijn.
Makkelijk en begrijpelijk wil schrijven is eenvoudiger dan u denkt. Wie zich realiseert dat lekker lezen begint bij lekker schrijven, doet er goed aan het e-boekje ‘Makkelijk en begrijpelijk schrijven’ te downloaden. Het is niet volledig, zeker niet. Maar het zet je wel op het juiste spoor. Het zet je aan het denken. Daarnaast geeft het boekje een paar handige tips voor veel voorkomende taalobstakels.